Share the post "ΘΕΜΑ : Παρατηρήσεις και προτάσεις για το Α’ Στάδιο της μελέτης «Αναθεώρηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) Δήμου Γλυφάδας»."
Με βάση τα κείμενα, τα παραρτήματα, τους πίνακες, τους χάρτες και τα σχέδια του Α’ σταδίου της μελέτης «Αναθεώρηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΓΠΣ) Δήμου Γλυφάδας», καθώς και την παρουσίαση από τους Συμπράττοντες Μελετητές στο Δημοτικό Συμβούλιο, στις 21/1/13, καταθέτουμε τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις μας, προκειμένου να συμβάλουμε δημιουργικά στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Για μας το ΓΠΣ είναι ένα εργαλείο που αν εξοπλιστεί με τις σωστές πρόνοιες μπορεί να συμβάλλει αποφασιστικά στη σύγχρονη ανάπτυξη της πόλης, με σεβασμό στο περιβάλλον, στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και τη δυναμική παρουσία της πόλης στην ευρύτερη ενότητα του λεκανοπεδίου. Αυτό θα γίνει βέβαια αν πρώτα απαντήσουμε στο ερώτημα ποια πόλη θέλουμε και σε όφελος ποιών θα αναπτύσσεται. Αν δηλαδή αυτή η ανάπτυξη θα έχει στο κέντρο της προσοχής της τον άνθρωπο – κάτοικο και τις ανάγκες του ή την επεκτατική λογική στην υπηρεσία του κέρδους με οποιοδήποτε τίμημα.
ΜΕΣΑ ΣΕ ΠΟΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ Γ.Π.Σ. ΓΛΥΦΑΔΑΣ.
Όσα έχουμε μέχρι σήμερα στα χέρια μας από το Α’ στάδιο της μελέτης (ανάλυση, αξιολόγηση, εναλλακτικά σενάρια), μας πείθουν ότι αυτή κινείται στην παραπάνω κατεύθυνση, διότι αναδεικνύει σε μεγάλο βαθμό τα ζητήματα και εστιάζει σε ρυθμίσεις που την εξυπηρετούν. Βεβαίως υπάρχουν κάποιες λάθος προσεγγίσεις και παραλείψεις στο μέρος της ανάλυσης και αξιολόγησης, που δεν φαίνονται να είναι σκόπιμες, ενώ θα ήταν ποιο χρήσιμο για τη διαβούλευση αν τα εναλλακτικά σενάρια ήταν ποιο περιεκτικά. Σε κάθε περίπτωση πάντως η αναθεώρηση του ΓΠΣ έχει τρεις σοβαρές δυσκολίες να αντιμετωπίσει.
Η πρώτη έχει να κάνει με το γεγονός ότι η προτεινόμενη πολεοδομική οργάνωση του ΓΠΣ 1989/1992 προέβλεπε την εξυπηρέτηση πληθυσμού 57.000 κατοίκων, που ήδη ξεπεράστηκε το 1991, δεδομένου ότι η τότε απογραφή έδειξε 59.900 κατοίκους. Η πρόβλεψη αυτή και η μεγάλη καθυστέρηση ουσιαστικής αναθεώρησης (27 χρόνια) και αντιμετώπισης των προβλημάτων δημιούργησε πολλά και σε μεγάλο βαθμό αυθαίρετα τετελεσμένα, ενώ ο προβλεπόμενος σχεδιασμός μέχρι το 2027 καλείται να εξυπηρετήσει μια σχεδόν διπλάσια πληθυσμιακά πόλη.
Η δεύτερη δυσκολία έχει να κάνει με το γεγονός ότι δεν υπάρχουν στοιχεία Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) και Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) για τη Γλυφάδα και χρησιμοποιούνται της Περιφέρειας Αττικής, που όλοι γνωρίζουμε ότι είναι οικονομικά ανομοιογενής, με μεγάλες διαφορές από Δήμο σε Δήμο. Επίσης όλα τα χρησιμοποιούμενα στατιστικά στοιχεία για τη σύνθεση του πληθυσμού προέρχονται από την απογραφή του 2001, γιατί από την πρόσφατη του 2011, είναι διαθέσιμο μόνο το στοιχείο του μόνιμου πληθυσμού της πόλης που ανέρχεται στις 86.980 κατοίκους.
Η Τρίτη δυσκολία έχει να κάνει με το, σε μεγάλο βαθμό, ρευστό θεσμικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για την ευρύτερη περιοχή, που στερεί από το μελετητή σαφή και κρίσιμα εργαλεία για τις τελικές επιλογές του. Επιπλέον υπάρχουν πρόσφατες ρυθμίσεις, αλλά και εξαγγελίες από τη σημερινή κυβέρνηση που αν τελικά θεσμοθετηθούν και πολύ περισσότερο υλοποιηθούν, αλλάζουν ριζικά πολλά από τα χρησιμοποιούμενα ως δεδομένα που επηρεάζουν την ανάπτυξη και το μέλλον της πόλης μας. Τέτοιες είναι:
Το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αττικής 2021 και το κυοφορούμενο νέο ΡΣ. Δόθηκε στην δημοσιότητα το καλοκαίρι του 2011, με την προοπτική να τεθεί σε διαβούλευση και να ψηφιστεί στις αρχές του 2012, αναθεωρώντας αυτό του 1985. Πέρα από τις όποιες διαφωνίες συνολικά είχε θετική κατεύθυνση και ειδικά για την πόλη μας προέβλεπε την ανάδειξή της σε Διαδημοτικό Κέντρο Ευρείας Ακτινοβολίας, όριζε το παραλιακό μέτωπο ως χώρο αναψυχής, πολιτισμού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, περιελάμβανε το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού ως Μητροπολιτικό Πάρκο με βάση τις γνωστές προτάσεις Αθεμπίγιο, υποβάθμιζε κυκλοφοριακά την Ποσειδώνος για σύνδεση της πόλης με την παραλία, αναγνώριζε την ανάγκη επέκτασης του ΜΕΤΡΟ, όχι μόνο μέχρι τη Γλυφάδα, αλλά ως γραμμή προαστιακού σιδηροδρόμου που μπορεί, κατ’ αρχήν, να λειτουργήσει ως ταχύς λεωφορειόδρομος ή ελαφρύ μετρό ως το νέο αεροδρόμιο, δεν υιοθετούσε τον αυτοκινητόδρομο δυτικά του Υμηττού και τη σήραγγα προς το αεροδρόμιο κ.α.
Τελικά αυτή η ελπιδοφόρα προοπτική πάγωσε με πρώτη αρνητική ένδειξη την πρόθεση του αμέσως επόμενου Υπουργού ΥΠΕΚΑ να επαναφέρει τον αυτοκινητόδρομο. Ήδη αυτή την περίοδο πληροφορούμαστε ότι ετοιμάζεται η κατάθεση νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου για την Αττική που θα ενσωματώνει, όχι μόνο τον αυτοκινητόδρομο, αλλά και όλες τις αρνητικές εξαγγελίες για το παράκτιο μέτωπο, το πρώην αεροδρόμιο και γενικά την αναπτυξιακή φιλοσοφία της παρούσας κυβέρνησης.
Μητροπολιτικό Πάρκο – Νόμος 4062/12 – Διεθνής Διαγωνισμός. Είναι γνωστή η ιστορία για την τύχη του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού εδώ και 12 χρόνια. Όσοι κυβέρνησαν υπόσχονταν προεκλογικά Μητροπολιτικό Πάρκο, για να το αναιρέσουν στη συνέχεια με διάφορες παραλλαγές αξιοποίησης του χώρου που είχαν ως βασικό χαρακτηριστικό την οικοπεδοποίηση. Η κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές του 2009, μη ξεφεύγοντας από τον παραπάνω κανόνα, στα πλαίσια της λεγόμενης αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας (για μας εκποίησης) ως υποχρέωση του μνημονίου, προέβαλε την πρόταση Αθεμπίγιο για 70% πάρκο και 30% οικοπεδοποίηση. Η προηγούμενη κυβέρνηση ψήφισε το Ν. 4062/12 που προβλέπει μόνο 2.000 στρεμ. πάρκο από τα 6.500 στρεμ. του ενιαίου, με τον Αγ. Κοσμά, χώρου και τα υπόλοιπα αξιοποίηση – οικοπεδοποίηση, όπως αυτή περιγράφεται στην παρούσα μελέτη αναθεώρησης.
Το σχέδιο μελέτης της «Ελληνικόν ΑΕ» που υλοποιεί τον παραπάνω νόμο, όπως αναφέρουν πρόσφατα δημοσιεύματα, προβλέπει πάρκο 2.000 στρεμ., κατοικίες για 35.000 άτομα, εμπορικές, τουριστικές, επιχειρηματικές και άλλες χρήσεις. Παράλληλα είναι σε εξέλιξη ο διεθνής διαγωνισμός που ξεκίνησε στο τέλος του 2011 και δίνει τη δυνατότητα στις συμμετέχουσες εταιρείες (από τις εννέα που δήλωσαν ενδιαφέρον έχουν μείνει τρεις) να κάνουν τις δικές τους προτάσεις για την αξιοποίηση του χώρου. Αν όλα αυτά ευοδωθούν θα δημιουργηθεί μια πόλη με όλα τα πλεονεκτήματα που της δίνει ο προαναφερόμενος σχεδιασμός, πλήρως ανταγωνιστική προς τη Γλυφάδα, ιδιαίτερα σε δύο βασικές παραμέτρους που είναι η υπάρχουσα εμπορικότητά της και η προοπτική τουριστικής ανάπτυξής της.
Παράκτιο Μέτωπο – ΠΔ 2004 – Παράκτιο Μέτωπο ΑΕ. Με το Προεδρικό Διάταγμα του 2004 ορίστηκαν οι χρήσεις γης για την παραλία της Γλυφάδας και τέθηκε το πλαίσιο διαμόρφωσης και ήπιας ανάπτυξής της, με κύριο χαρακτηριστικό την ελεύθερη πρόσβαση (αναλυτικά αναφέρονται στη μελέτη αναθεώρησης). Δυστυχώς, παρ’ ότι το ΠΔ προέβλεπε μια πενταετία (μέχρι το Μάιο του 2009) για την απομάκρυνση των αυθαίρετων κατασκευών και την εκπόνηση των σχετικών μελετών, αυτό δεν έγινε, με ευθύνη της ΚΕΔ. Η προμελέτη που εκπόνησε η ίδια δεν τηρούσε το ΠΔ, ενώ το master plan που στη συνέχεια εκπόνησε ο ΟΡΣΑ, παρ’ ότι έγινε δεκτό από το Δημοτικό Συμβούλιο Γλυφάδας, έμεινε από το 2009 στα χαρτιά.
Η προ μηνών εξαγγελία της κυβέρνησης για την αξιοποίηση του παράκτιου μετώπου από το Φάληρο έως το Σούνιο στα πλαίσια της μνημονιακής πολιτικής και η σύσταση για τι σκοπό αυτό της «Παράκτιο Μέτωπο ΑΕ», αλλά και το συζητούμενο σχετικό νομοσχέδιο συνηγορούν στο ότι επίκειται ανατροπή του θετικού πλαισίου που έθετε το ΠΔ του 2004 στην κατεύθυνση των ΣΔΙΤ, του real estate και της υποταγής της παραλίας στα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα. Αν αυτό επιτευχθεί και προπαντός αν ισχύσει, τότε σαφέστατα επηρεάζεται αρνητικά η όποια πρόνοια στο ΓΠΣ για σύνδεση και ενσωμάτωση της παραλίας στη ζωή της πόλης.
Νέο προεδρικό Διάταγμα για τις χρήσεις γης. Πριν ενάμιση χρόνο περίπου δόθηκε σε διαβούλευση σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος για τις χρήσεις γης, η τελική διατύπωση και η υπογραφή του όμως πάγωσε. Η εκκρεμότητα αυτή επίσης στερεί από τη συγκεκριμένη αναθεώρηση του ΓΠΣ χρήσιμα δεδομένα για τις όποιες τελικές επιλογές.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ Α’ ΣΤΑΔΙΟΥ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ Γ.Π.Σ. ΓΛΥΦΑΔΑΣ
Όπως γράψαμε και πιο πάνω, το πρώτο στάδιο της μελέτης για την αναθεώρηση του ΓΠΣ Γλυφάδας προσεγγίζει τα ζητήματα με σύγχρονη ματιά, με σεβασμό στο περιβάλλον, εντοπίζει τα βασικά προβλήματα, αναλύει σε γενικές γραμμές σωστά τα αίτια δημιουργίας τους και αναδεικνύει τα περισσότερα απ’ όσα πρέπει ν’ αλλάξουν. Η προσπάθεια όμως αυτή πάσχει σ’ ένα βαθμό, κατά τη γνώμη μας, ως προς την ταξινόμηση του υλικού, με κάποιες επαναλήψεις που διογκώνουν άσκοπα την ανάλυση, ορισμένες ανακρίβειες και αρκετές παραλήψεις. Ως προς τις επαναλήψεις, αυτές εντοπίζονται κυρίως στην παράθεση του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου, ενώ για τις ανακρίβειες, τα λάθη και τις παραλήψεις, ενδεικτικά αναφέρουμε τα παρακάτω:
Γίνεται συχνή αναφορά στην Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης και Πολιτισμού (ΔΕΑΠ) και παρουσιάζεται να καλύπτει σημαντικούς τομείς κοινωνικών, υποστηρικτικών δομών, πολιτισμού, προγραμμάτων επαγγελματικού προσανατολισμού κλπ, ενώ η επιχείρηση αυτή έχει διαλυθεί από το καλοκαίρι του 2011.
Εκτιμάται ότι η μέση αγοραία τιμή των οικοπέδων στη Γλυφάδα είναι 2.100€/μ2, όταν οι περισσότερες αγοραπωλησίες γίνονται πλέον κάτω από την αντικειμενική αξία τους και η μέση αυτή τιμή δεν μπορεί να ξεπερνά ούτε τα 1.000€/μ2.
Γίνεται η εκτίμηση ότι η υπάρχουσα υποδομή των σχολείων της πόλης είναι επαρκής, όταν δεν διαθέτουν στέγη τα μισά περίπου νηπιαγωγεία, 1 δημοτικό, 1 γυμνάσιο και 3 λύκεια, ενώ έχουν ανάγκη επέκτασης αρκετά από τα υπάρχοντα.
Το ίδιο αναφέρεται και για την κοινωνική υποδομή, όταν για παράδειγμα, χρειάζονται άμεσα διπλάσιοι παιδικοί σταθμοί για να καλυφθεί η υπάρχουσα ζήτηση και τετραπλάσιοι για να καλυφθούν τα παιδιά ηλικίας παιδικού σταθμού.
Αναφέρεται ότι το Γκολφ διαθέτει συνεδριακό κέντρο 2.000 θέσεων, ενώ στην πραγματικότητα υπάρχει μια αίθουσα εκδηλώσεων χωρητικότητας 250 – 300 θέσεων και μία αυθαίρετη πρόχειρη κατασκευή (υπόστεγο από τεντόπανο) επίσης για εκδηλώσεις.
Θεωρείται η υπάρχουσα ξενοδοχειακή υποδομή ότι μπορεί να καλύψει υψηλού οικονομικού επιπέδου τουρισμό, αυτό όμως δεν γίνεται με ξενοδοχεία 3 και 4 αστέρων, αλλά από πεντάστερα και πάνω, που δεν υπάρχουν.
Το νομικό καθεστώς προστασίας του Υμηττού αναφέρεται, σε δύο τουλάχιστον περιπτώσεις, ως Προεδρικό Διάταγμα του 1978, τροποποίηση του 2009 και Προεδρικό Διάταγμα του 2011, ενώ πρόκειται για το ίδιο ΠΔ που η μόνη τροποποίησή του υπογράφτηκε στις 14/6/11.
Αφού το εμβαδόν της διοικητικής έκτασης της πόλης είναι 25.366 στρεμ. και τα εντός και εκτός σχεδίου τμήματά της είναι περίπου τα ίδια, όπως σημειώνεται στη μελέτη, τότε συμπεράνει κανείς ότι το κάθε τμήμα είναι 12.500 με 13.000 στρεμ., υπάρχουν μάλιστα στοιχεία που λένε ότι το εντός σχεδίου τμήμα, είναι 14.250 στρεμ. Στους σχετικούς όμως πίνακες της μελέτης η πολεοδομούμενη έκταση υπολογίζεται σε 10.980 στρεμ., επομένως πρέπει το θέμα να διευκρινιστεί.
Προτείνεται η ένταξη στο σχέδιο πόλης ενός τμήματος της περιοχής Καφεπωλών με το αιτιολογικό ότι βρίσκεται εκτός ζωνών προστασίας του Υμηττού, τέτοιο όμως τμήμα δεν υπάρχει.
Δεν αναφέρεται στην ανάλυση η νομοθετημένη επέκταση του νεκροταφείου Αργυρούπολης και η παραχώρηση στη Γλυφάδα τουλάχιστον 2 στρεμ., καθώς και η νομοθετημένη δυνατότητα κατασκευής διαδημοτικού νεκροταφείου στο χώρο του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού.
Δεν συμπεριλαμβάνεται στην παρουσίαση του καθεστώτος ένταξης της περιοχής των καφεπωλών στο σχέδιο πόλης η υποχρέωση του συνεταιρισμού να κατασκευάσει τα έργα υποδομής και το γεγονός ότι δεν τα ολοκλήρωσε ποτέ. Σήμερα εκκρεμούν η κατασκευή του δικτύου αποχέτευσης ομβρίων υδάτων, η ολοκλήρωση της οδοποιίας με τους τάπητες κυκλοφορίας και την κατασκευή των πεζόδρομων, καθώς και η διαμόρφωση των κοινόχρηστων χώρων. Το κόστος κατασκευής αυτών των εκκρεμοτήτων ξεπερνάει τα 8.000.000€ που δεν πρέπει να επιβαρύνει τις πλάτες των Γλυφαδιωτών.
Δεν γίνεται ολοκληρωμένη αναφορά στον τομέα καθαριότητας με πλήρη παράθεση στοιχείων για το ποσοστό της υλοποιούμενης ανακύκλωσης, τη σχέση υπάρχουσας υποδομής και κόστους, τη δυναμικότητα του σταθμού μεταφόρτωσης και αν οι υπάρχουσες υποδομές επαρκούν. Επίσης δεν αναφέρεται η νομοθετικά προβλεπόμενη χωροθέτιση χρήσεων σταθμών μεταφόρτωσης, ανακύκλωσης και επεξεργασίας απορριμμάτων στο χώρο του πρώην αεροδρομίου και δεν διατυπώνονται προτάσεις ως προς την επιλογή διαχείρισης για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα στη ζωή της πόλης, που είναι μάλιστα στην επικαιρότητα λόγο δημοπράτησης των τεσσάρων εργοστασίων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων στην Περιφέρεια Αττικής.
Δεν δίνεται εικόνα για την αυθαίρετη δόμηση εντός του πολεοδομικού ιστού της πόλης, προπαντός στους κοινόχρηστους ιδιωτικούς και δημόσιους χώρους, τις επιπτώσεις που έχει στην ποιότητα ζωής και το πόσο συμβάλει στην υπέρβαση των ισχυόντων συντελεστών δόμησης.
Ενώ εκτιμάται ότι υπάρχει πρόβλημα στάθμευσης στην πόλη και ιδιαίτερα στο εμπορικό κέντρο, δεν παρουσιάζονται στοιχεία για την υπάρχουσα δυνατότητα στάθμευσης σε δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους, σε συνδυασμό με τον αριθμό των αυτοκινήτων των κατοίκων της πόλης και αυτών που σταθμεύουν περιστασιακά λόγω κυρίως του εμπορικού της κέντρου. Επίσης δεν αξιολογούνται τα παρατιθέμενα στοιχεία ως προς τον τοπικό και υπερτοπικό φόρτο κυκλοφορίας, ούτε ευσταθεί η διαπίστωση ανυπαρξίας οργανωμένων χώρων στάθμευσης, όταν διατίθενται χιλιάδες επίγειες θέσεις σε διαμορφωμένες εσοχές, ιδιαίτερα στην κάτω Γλυφάδα.
Αν και σωστά εντοπίζεται το πρόβλημα αύξησης της επιφανειακής απορροής ομβρίων από το μπάζωμα των εντός της πόλης ρεμάτων και η ανάγκη κατασκευής του δευτερεύοντος δικτύου, δεν αξιολογείται η επιβάρυνση του δικτύου από τα όμβρια ύδατα του βουνού που απορρέουν και αποχετεύονται μέσω του δικτύου αυτού και των οδών της πόλης. Ως προς τις ελλείψεις του κύριου δικτύου αγωγών ομβρίων δεν αναφέρεται η εκκρεμότητα εκπόνησης υδραυλικής μελέτης για το κεντρικό αγωγό της Ν. Ευρυάλης, που κατά την αρμόδια υπηρεσία του τ. ΥΠΕΧΩΔΕ και τώρα της Περιφέρειας Αττικής, συνδέεται με την ευρύτερη υδραυλική μελέτη για το χώρο του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού, αλλά και την διευθέτηση του υφιστάμενου ρέματος της ίδιας περιοχής.
Αναφέρονται ως δημοτικές ή δημόσιες αθλητικές εγκαταστάσεις οι εγκαταστάσεις του ΑΝΟΓ (μπάσκετ, τένις, πισίνα, ιστιοπλοΐα) οι οποίες ανήκουν στο σύλλογο και όχι στο Δήμο, τα γήπεδα 5χ5 στην οδό Περγάμου που είναι ιδιωτικά και το κλειστό γυμναστήριο (Πέλλης και Γεννηματά) που είναι μεν δημόσιο, αλλά ανήκει στα σχολεία (5ο Γυμνάσιο – 5ο Λύκειο) και από ανάγκη χρησιμοποιείται και από τα αθλητικά σωματεία. Πολλά από τα αναφερόμενα ως δημοτικά γυμναστήρια είναι ουσιαστικά πρόχειρες κατασκευές σε κοινόχρηστους χώρους (Σ. Βέμπο και Παλμύρας, Αγ. Τριάδας, Εθν. Αντίστασης κλπ) χωρίς αποδυτήρια, χώρους υγιεινής κ.α. Δεν σημειώνονται οι ελλείψεις σε αθλητικές εγκαταστάσεις βαρέων αθλημάτων, η ανεπάρκεια των γηπέδων ποδοσφαίρου, η έλλειψη οργανωμένων δημοτικών αθλητικών κέντρων πλην του ΔΑΚ και η έλλειψη χαρακτηρισμένων αθλητικών χώρων.
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ.
Όπως έχουμε διακηρύξει και στο Δημοτικό μας Πρόγραμμα, θέλουμε την πόλη μας με όρια, ταυτότητα και μνημεία, το βουνό μας δάσος, την παραλία ανοιχτή σε όλους με ήπιες χρήσεις αναψυχής, πολιτισμού και περιπάτου, το πρώην αεροδρόμιο Μητροπολιτικό Πάρκο υψηλού πράσινου σε συνδυασμό με αθλητικές, πολιτιστικές και κοινωνικά αναγκαίες υποδομές, με αντιπλημμυρική θωράκιση, με έργα και ρυθμίσεις για να ξεπεραστεί η τριχοτόμηση της με προτεραιότητα στα μέσα μαζικής μεταφοράς και προπαντός σταθερής τροχιάς, με δίκτυο ποδηλατοδρόμων και προσβάσιμα πεζοδρόμια, με επαρκείς υποδομές για σχολεία, παιδικούς σταθμούς, κοινωνικές δομές, αθλητισμό, πολιτισμό κλπ
Ως προς την ανάπτυξη της πόλης θεωρούμε ότι αυτή πρέπει να κινηθεί σε τέσσερεις κυρίως κατευθύνσεις. Οικιστική ανάπτυξη για πρώτη κατοικία. Εμπορική ανάπτυξη, όχι επεκτατική αλλά με ποιοτική αναβάθμιση και προσέλκυση δραστηριοτήτων τριτογενούς τομέα. Τουριστική ανάπτυξη με στόχο η πόλη μας να γίνει τουριστικός προορισμός υψηλής οικονομικής απόδοσης. Πολιτιστική ανάπτυξη με αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων που της δίνουν η επαφή της με το βουνό και τη θάλασσα, τα αρχαιολογικά ευρήματα, η όσμωση των πολιτισμών της πληθυσμιακής της σύνθεσης κλπ.
Όλα τα παραπάνω δεν μπορούν να υποστηριχθούν με την επιλογή του λεγόμενου σεναρίου των τάσεων, αλλά με εκείνο της δυναμικής και ολοκληρωμένης παρέμβασης. Ένας επιπλέον λόγος που συνηγορεί στην επιλογή αυτού του σεναρίου είναι το πλεονέκτημα και η δυναμική που δίνει στην πόλη μας να παρέμβει επιθετικά στο υπο διαμόρφωση ρυθμιστικό και θεσμικό πλαίσιο του λεκανοπεδίου και ολόκληρης της Αττικής, όπως το περιγράψαμε εισαγωγικά. Η ανάλυση και οι κατευθύνσεις που δίνονται μέσα από το Α’ στάδιο της μελέτης αναθεώρησης του ΓΠΣ Γλυφάδας, μας βρίσκει σε γενικές γραμμές σύμφωνους, θέλουμε όμως να θέσουμε υπόψη των μελετητών τις παρακάτω προτάσεις και διευκρινήσεις σε ορισμένα κρίσιμα, κατά της γνώμης μας, ζητήματα:
Πολεοδομικό κέντρο της πόλης. Συμφωνούμε με τις παρεμβάσεις που ευνοούν την ασφαλή διέλευση των πεζών έναντι των ΙΧ, τις πεζοδρομήσεις, τις οδούς ήπιας κυκλοφορίας, τη ζώνη χωρίς ΙΧ, την ελεγχόμενη στάθμευση ευρύτερα του κέντρου, την οργανική σύνδεση του κέντρου με το παράλιο μέτωπο και την υποβάθμιση της Λ. Ποσειδώνος, την αγκύρωση αυτής της σύνδεσης μέσω των οδών Ζέρβα – Άλσους και της οδού Γ. Λαμπράκη κλπ. Επιπλέον προτείνουμε τις απαραίτητες ρυθμίσεις και πρόνοιες για την αποτροπή υπερκατασκευών, νέων εμπορικών κέντρων, Super Market και χρήσεων που προκαλούν υπερσυγκέντρωση ανθρώπων και αυτοκινήτων, τη θέσπιση «οροφής» ως προς την χορήγηση αδειών για ορισμένα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, όπως τα Bars, τη θέσπιση ωραρίου τροφοδοσίας καταστημάτων και την αποτροπή της αυθαίρετης δόμησης σε κοινόχρηστους χώρους και πρασιές.
Τοπικά κέντρα πολεοδομικών ενοτήτων. Συμφωνούμε με τη φιλοσοφία της πρότασης για την αναζήτησή τους στις συγκεκριμένες περιοχές ως ομοκεντρικά και όχι γραμμικά. Επειδή η ακριβής θέση θα προσδιοριστεί στο Β’ στάδιο της μελέτης, απλώς επισημαίνουμε ότι δεν πρέπει να εκτείνονται σε μεγάλο βάθος προς τις καθέτους, σε σχέση με τη βασική οδό – οδικό άξονα ανάπτυξής τους και να υφίστανται σε περιορισμούς όπως τους περιγράψαμε για το πολεοδομικό κέντρο, αλλά πολύ αυστηρότερους.
Αναπλάσεις αναζωογόνηση γειτονιών. Η έννοια γειτονιά που θα εξασφαλίζει την κοινωνική και συνοχή, πολύ δε περισσότερο στις μέρες μας, την αλληλεγγύη, με κοινόχρηστο χώρο συνεύρεσης, αθλητικό χώρο, παιδική χαρά, παιδικό σταθμό, νηπιαγωγείο και σε ευρύτερη έκταση δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο κλπ, είναι για μας η πεμπτουσία για μια σύγχρονη, λειτουργική και ανθρώπινη πόλη. Η σημερινή άναρχη χωροταξική κατανομή πολλών υποδομών (σχολεία, αθλητικοί χώροι, κοιν. χώροι κλπ) και οι μεγάλες διαφορές ανα περιοχή ως προς το μέγεθος των οικοπέδων, την πυκνότητα της δόμησης, το πλάτος των δρόμων και γενικά των όρων δόμησης που ορίστηκαν με τις κατά καιρούς τμηματικές εντάξεις στο σχέδιο πόλης, καθιστούν αναγκαίες ειδικές πολεοδομικές μελέτες αναπλάσεων κυρίως στις συνοικίες της Τερψιθέας, των Εργατικών Στελεχών, των Σαμίων Ικαρίων, των Πολιτικών Υπαλλήλων Υπ. Στρατιωτικών και ίσως της Ν. Ευρυάλης. Επειδή το κόστος τέτοιων αναπλάσεων θα είναι μεγάλο, δύο μπορεί να είναι οι πηγές χρηματοδότησης. Το λεγόμενο «πράσινο ταμείο» από τις τακτοποιήσεις αυθαιρέτων – ημιυπαιθρίων, με την προϋπόθεση της αλλαγής της κυβερνητικής πολιτικής που τώρα δεσμεύει τα έσοδά του κατά95% τα διαθέσιμα του ΕΣΠΑ 2007 – 2013 που κινδυνεύουν να χαθούν και το νέο ΕΣΠΑ 2014 – 2020.
Κυκλοφορία – Συγκοινωνία – Στάθμευση. Σε γενικές γραμμές με την κυκλοφοριακή μελέτη, κατά την Α’ φάση της οποίας υποβάλλαμε προτάσεις και πρόσφατα παραδόθηκε στο Δήμο η Β’ φάση της, είμαστε στην ίδια κατεύθυνση. Θέλουμε περιορισμό του ΙΧ και χώρο στα δημόσια μέσα μαζικής μεταφοράς και πρωτίστως σταθερής τροχιάς, επέκταση του ΜΕΤΡΟ ως τη Γλυφάδα και σύνδεση με το αεροδρόμιο. Ικανό δίκτυο δημοτικής συγκοινωνίας που θα καλύπτει κινήσεις, κυρίως από και προς το κέντρο και θα συνεργάζεται με τα παραπάνω, σταδιακή εφαρμογή συστημάτων ελεγχόμενης στάθμευσης, εκτεταμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων, προσβάσιμα πεζοδρόμια, μεγάλης έκτασης πεζοδρομήσεις και χαρακτηρισμού οδών ήπιας κυκλοφορίας, προστασία των γειτονιών και των ευαίσθητων σημείων (π.χ. σχολεία) από μεγάλους φόρτους κυκλοφορίας, έργα διευκόλυνσης της κίνησης στις εισόδους της πόλης, τους κόμβους και τους μεγάλους οδικούς άξονες, έργα φωτεινής σήμανσης κ.α.
Είμαστε αντίθετοι στην κατασκευή υπόγειων γκαράζ στο κέντρο της πόλης γιατί δεν προσθέτουν θέσεις στάθμευσης, λειτουργούν στον αντίποδα των παραπάνω, η επένδυση αυτή, με βάση το κόστος κατασκευής και τις μετρήσεις για τη χρονική διάρκεια των σταθμεύσεων στο κέντρο, δεν είναι βιώσιμη, ενώ εκχωρούνται δημόσιοι κοινόχρηστοι χώροι, που σύμφωνα με αποφάσεις του ΣτΕ και εγκύκλιο του Υπ. Γεωργικής Ανάπτυξης δεν επιτρέπεται. Μας βρίσκει σύμφωνους η κυκλοφοριακή υποβάθμιση της παραλιακής για ευκολότερη πρόσβαση και σύνδεση της πόλης με την παραλία Είμαστε υπέρ υποβαθμίσεων της Λ. Βουλιαγμένης για ενιαιοποίηση της πόλης και μέτρων που θα απαλλάξουν τη Γούναρη από τον υπερτοπικό φόρτο κυκλοφορίας. Δεν συμφωνούμε με την κατασκευή του αυτοκινητόδρομου και της σήραγγας προς το νέο αεροδρόμιο.
Παραλιακό μέτωπο. Καθίσταται πλέον κρίσιμο ζήτημα η εφαρμογή του Προεδρικού Διατάγματος του 2004 και η αποτροπή εφαρμογής των σχεδιασμών για το παράκτιο μέτωπο, όπως τους περιγράψαμε στο εισαγωγικό μέρος του κειμένου μας. Το master plan του ΟΡΣΑ κινείται μέσα στα πλαίσια του ΠΔ με δύο βασικά σημεία στα οποία έχουμε όχι μόνο ενστάσεις αλλά και αντίθετη άποψη. Πρώτον, διαφωνούμε με την παραδοχή τα 5 καταστήματα των 300τ.μ. και ότι άλλο αποδίδει έσοδα να παραμείνουν στη διαχείριση της ΚΕΔ και ο Δήμος να αναλάβει μόνο τη συντήρηση και ότι έχει κόστος. Δεύτερο, θεωρούμε μεγάλη παράλειψη το γεγονός ότι δεν συμπεριλαμβάνεται στο master plan η σύνδεση του πολεοδομικού ιστού της πόλης με την παραλία. Επιπλέον, μέσα στο αίτημα της διεκδίκησης απόδοσης όλων των δημοσίων κτημάτων της παραλίας στο Δήμο, εντάσσουμε και το χώρο των ΑΣΤΕΡΙΩΝ, με παράλληλη νομική αντιμετώπιση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος. Στο πλάνο διαμόρφωσης του παραλιακού χώρου πρέπει να συμπεριλαμβάνεται και η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων του ΑΝΟΓ σε Αθλητικό Κέντρο θαλάσσιων αθλημάτων.
Μητροπολιτικό Πάρκο. Εμμένουμε σ’ αυτή την προοπτική και αντιστεκόμαστε στη λογική της εκποίησης, προπαντός στη δημιουργία μιας ανταγωνιστικής πόλης που θα υποβαθμίσει τη Γλυφάδα και θα έχει αρκετές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την ποιότητα ζωής της ευρύτερης περιοχής. Η μελέτη του Πολυτεχνείου, που παραγγέλθηκε από την ΤΕΔΚΝΑ και τους όμορους Δήμους, είναι μια καλή βάση αξιοποίησης του χώρου ως Μητροπολιτικό Πάρκο υψηλού πρασίνου με πολιτιστικές, αθλητικές και κοινωνικές χρήσεις. Συμφωνούμε με την χωροθέτηση Δημόσιου Διαδημοτικού Σταθμού Διαχείρισης Απορριμμάτων και Διαδημοτικού Νεκροταφείου για τους όμορους Δήμους.
Οι υπάρχουσες αθλητικές εγκαταστάσεις, το αμαξοστάσιο της ΕΘΕΛ και οι χρήσεις του ΤΡΑΜ, καθώς και οι υπάρχουσες κτηριακές υποδομές, εκτός όσων έχουν καταγραφεί, από την μελετητική ομάδα του Πολυτεχνείου, για κατεδάφιση, πρέπει να ενσωματωθούν αρμονικά στο πάρκο.
Νεκροταφείο. Η λύση του τεράστιου και πιεστικού αυτού προβλήματος της πόλης πρέπει να αναζητηθεί στις νομοθετημένες δυνατότητες για επέκταση του νεκροταφείου της Αργυρούπολης και παραχώρηση στη Γλυφάδα 2 τουλάχιστον στρεμμάτων στον άμεσο χρονικό ορίζοντα και την κατασκευή Διαδημοτικού Νεκροταφείου στο χώρο του πρώην αεροδρομίου για οριστική λύση. Ορθά, στην παρούσα Α’ φάση της μελέτης αναθεώρησης του ΓΠΣ Γλυφάδας, η επιλογή της Δημοτικής Αρχής στην Α’ ζώνη Υμηττού και εντός αυθαίρετα επιχωματωμένης κοίτης ρέματος χαρακτηρίζεται ως παράνομη και επιβαρυντική για το περιβάλλον.
Με την πρόταση τροποποίησης του Προεδρικού Διατάγματος της 14/6/11 ώστε να χωροθετηθεί νεκροταφείο δεν θα είχαμε αντίρρηση αν συγκεκριμενοποιηθεί στην επιλογή χώρου στην έκταση της Αεροπορίας, στο τμήμα της πρώην Β’ ζώνης Υμηττού. Φοβούμαστε όμως ότι η πρόταση αυτή έχει ελάχιστες πιθανότητες να γίνει αποδεκτή γιατί προσκρούει στο δεδικασμένο της 67/1998 απόφασης του ΣτΕ που κρίνει ότι ουδεμία μεταβολή του καθεστώτος προστασίας των δασών δεν μπορεί να γίνει επι τα χείρο, καθώς και στο άρθρο 24 του Συντάγματος.
Εντάξεις στο Σχέδιο Πόλης. Είναι και προγραμματική μας θέση η ένταξη, όχι μόνο της περιοχής δυτικά του Γκολφ, αλλά και όλης της έκτασης που τώρα βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Δημοτικού Αμαξοστασίου, του Δημοτικού Σταδίου και των χώρων επισκευής σκαφών. Απαιτείται πολεοδομική μελέτη ώστε να χωροθετηθούν οι παραπάνω χρήσεις με αναβάθμιση του Δημοτικού Σταδίου σε Αθλητικό Κέντρο και με την προϋπόθεση της λειτουργίας Διαδημοτικού Κέντρου Διαχείρισης Απορριμμάτων στο χώρο του πρώην αεροδρομίου, μετατροπή του Σταθμού Μεταφόρτωσης σε Πράσινο Σημείο.
Ανοιχτά Αθλητικά Κέντρα και Πολιτιστικοί Πολυχώροι, προτείνουμε να χωροθετηθούν επίσης στις εγκαταστάσεις του ΑΟ Τερψιθέας και στο νότιο τμήμα της εκτός σχεδίου έκτασης των Πολ. Υπαλ. Υπ. Στρατιωτικών που με το ΠΔ της 14/6/11 έχει οριστεί ως Β’ ζώνη. Χρήσιμη θα ήταν μια τροποποίηση του ΠΔ ως προς τη δυνατότητα κατασκευής αποδυτηρίων και άλλων κτηριακών υποδομών συνολικού εμβαδού ανα χώρο μεγαλύτερου από τα επιτρεπόμενα 30τ.μ. Να αξιοποιηθεί επίσης η δυνατότητα που πετύχαμε και δίνεται στο ΠΔ της 14/6/11 για την κατασκευή των προγραμματισμένων από τον ΟΣΚ, 3ο Λύκειο και 7ο Γυμνάσιο στα οικόπεδα της Β’ ζώνης (Αγ. Νεκταρίου και Ε. Πόντου, Αγ. Νεκταρίου και Μεγίστης), με την παλαιά αρτιότητα. Όσο για την ένταξη στο σχέδιο του τμήματος στο θύλακα Αιξωνής, που είναι εκτός ζώνων προστασίας του Υμηττού, δεν έχουμε αντίρρηση.
Προστασία του βουνού μας. Πέρα από τις τροποποιήσεις που προαναφέραμε του ΠΔ της 14/6/11 «Καθορισμός μέτρων προστασίας της περιοχής του όρους Υμηττού και των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισσίων», θεωρούμε ότι όποια άλλη μεταβολή επέλθει πρέπει να είναι στη κατεύθυνση ενίσχυσης της προστασίας και ανάδειξης του ορεινού όγκου, αποκατάστασης του φυσικού του χαρακτήρα και διασφάλισής του ως δημόσιας – δασικής έκτασης. Είμαστε αντίθετοι ως προς την ένταξη των περιοχών με αυθαίρετα στο σχέδιο πόλης. Προτείνουμε την πλήρη καταγραφή τους και την απομάκρυνση όσων κτισμάτων δεν είναι πρώτη και μοναδική κατοικία, αλλά και όλων των πάσης φύσεως κατασκευών, περιφράξεων, μαντρών, νεκροταφείων αυτοκινήτων, αποθηκών οικοδομικής ξυλείας, διαφόρων υλικών και των εγκαταστάσεων της αεροπορίας. Για τους νόμιμους μικροϊδιοκτήτες προτείνουμε την αποκατάστασή τους από την πολιτεία με κάποιας μορφής αναδασμό.
Επείγει να εκπονηθεί επιτέλους ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Πυροπροστασίας (είχαμε καταθέσει πρόταση το 2008) και άλλων φυσικών καταστροφών, ενταγμένο στον ευρύτερο κρατικό σχεδιασμό, να λειτουργήσει το Δασαρχείο Υμηττού και να αναρτηθούν οι δασικοί χάρτες. Να εκπονηθούν, για όσα αναδασωτέα τμήματα δεν υπάρχουν και να υλοποιηθούν οι υπάρχουσες μελέτες αναδάσωσης, με ένταση στον προγραμματισμό αλλεπάλληλων δενδροφυτεύσεων που τα τελευταία χρόνια έχουν ατενίσει. Η δημιουργία διαδρομών περιπάτου, παρατηρητηρίων, διάδρομων ορεινής ποδηλασίας, η αξιοποίηση του σπηλαίου του Πρ. Ηλία κλπ, θα προσελκύσουν πολύ περισσότερες επισκέψεις και θα συμβάλουν στην ενσωμάτωση του βουνού στη ζωή της πόλης και την τουριστική του αξιοποίηση.
Αντιπλημμυρική θωράκιση της πόλης. Όπως γράψαμε και στις παρατηρήσεις μας, τα πλημμυρικά φαινόμενα εντείνονται από την απορροή των ομβρίων υδάτων του βουνού και των φερτών υλικών που μεταφέρουν. Η αποφυγή αυτής της επιβάρυνσης μπορεί να επιτευχθεί μόνο με έργα συγκράτησης των ομβρίων αυτών στο βουνό με μικρά φράγματα ή λιμνοδεξαμενές. Η ολοκλήρωση του πρωτεύοντος δικτύου αποχέτευσης ομβρίων υδάτων με την άμεση κατασκευή των αγωγών της Τερψιθέας και της Ν. Ευρυάλης και η επιτάχυνση των ρυθμών κατασκευής του δευτερεύοντος δικτύου αποχέτευσης ομβρίων υδάτων, πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο συγκεκριμένου προγραμματισμού. Το ίδιο ισχύει για την διευθέτηση των εναπομεινάντων ρεμάτων, της Ν. Ευρυάλης στα όρια με το Δήμο Ελληνικού – Αργυρούπολης και του Λυκορέματος στα όρια με το Δήμο Βούλας – Βάρης – Βουλιαγμένης.
Διαχείριση Απορριμμάτων – Ανακύκλωση. Είμαστε αντίθετοι με τον δρομολογημένο σχεδιασμό διαχείρισης απορριμμάτων από την ΕΣΔΝΑ και την κατασκευή των τεσσάρων εργοστασίων επεξεργασίας σύμμεικτων απορριμμάτων, συνολικής δυναμικότητας 1,35 εκ. τόνων ετησίως. Η επιλογή αυτή θα απορροφά όλα τα παραγόμενα απορρίμματα στην Αττική, δεδομένου ότι είναι και συμβατική δέσμευση, θα υποβαθμίσει πλήρως την ανακύκλωση, θα οδηγήσει στην καύση με τοξική επιβάρυνση του περιβάλλοντος και θα πολλαπλασιάσει το κόστος, επιβαρύνοντας τους δημότες. Η πρότασή μας στηρίζεται στις προτάσεις οικολογικών οργανώσεων, πολλών δημοτικών κινήσεων και Δήμων, προκρίνει έναν άλλο σχεδιασμό. Αυτός περιλαμβάνει τη διαλογή στην πηγή με ξεχωριστούς κάδους, την οικογενειακή και δημοτική κομποστοποίηση, τα πράσινα σημεία, το Δημόσιο Διαδημοτικό Κέντρο Διαχείρισης Απορριμμάτων που θα περιλαμβάνει Κέντρο Διαλογής Ανακυκλούμενων, Κομποστοποίηση, Πράσινο Σημείο για οικιακές συσκευές, έπιπλα κλπ και Σταθμό Μεταφόρτωσης Υπολειμμάτων που θα οδηγούνται σε Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ).
Τουρισμός – Μαρίνες – Γκολφ. Η Γλυφάδα δεν μπορεί να καταστεί τουριστικός προορισμός γενικά και να ανταγωνιστεί για παράδειγμα τα νησιά μας, μπορεί όμως να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματά της (επαφή με βουνό και θάλασσα, αρχαιολογικά ευρήματα, Γκολφ, Μαρίνες) και να στοχεύσει σε συγκεκριμένες κατηγορίες τουρισμού. Σε πλεονεκτική θέση θα βρεθεί αν, με βάση το Γκολφ και τις Μαρίνες, δημιουργήσει προϋποθέσεις για την προσέλκυση συνεδριακού και αθλητικού τουρισμού. Αυτό προϋποθέτει ότι το Γκολφ θα ξεφύγει από τη σημερινή διαχειριστική μιζέρια και με τις κατάλληλες επενδύσεις θα αποκτήσει σύγχρονο συνεδριακό κέντρο, με όλες τις υποστηρικτικές υποδομές και θα εντάξει στον προγραμματισμό του σημαντικές διεθνείς συναντήσεις και άλλα events. Στην ίδια κατεύθυνση, στις Μαρίνες, πέρα από την επιβεβλημένη αναβάθμισή τους, πρέπει να διατεθεί τμήμα που θα αποκτήσει τις κατάλληλες δυνατότητες να υποδέχεται σκάφη αντίστοιχου τουριστικού προορισμού. Παράλληλα, είναι αναγκαίο να βελτιωθεί η Ξενοδοχειακή υποδομή με ικανό αριθμό ξενοδοχείων πέντε αστέρων και άνω.
Κοινωνικές – Σχολικές – Πολιτιστικές και Αθλητικές υποδομές. Κατά τις εντάξεις των περιοχών της πόλης στο σχέδιο δεν προβλέφθηκαν ικανοί χώροι για την κατασκευή των υποδομών αυτών που να αντιστοιχούν στην εξυπηρέτηση του σημερινού πληθυσμού, αλλά και της εκτίμησης για την αύξησή του τα επόμενα χρόνια. Αποτέλεσμα αυτού του ελλείμματος ήταν να ακολουθούνται διαδικασίες αναγκαστικής απαλλοτρίωσης με μεγάλο κόστος, οι περισσότερες των οποίων δεν έγιναν στον κατάλληλο χρόνο ώστε οι χώροι να είναι σωστά χωροταξικά κατανεμημένοι και επαρκούς εμβαδού. Σήμερα εξακολουθεί να υπάρχει έλλειμμα, ιδιαίτερα σε οικόπεδα για παιδικούς σταθμούς, νηπιαγωγεία, σχολεία, κυρίως δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, χώρους πολιτισμού και αθλητισμού που πρέπει να αντιμετωπισθεί στα πλαίσια της μελέτης και των προτεινόμενων αναπλάσεων.
Με εκτίμηση
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΤΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ ΓΛΥΦΑΔΑΣ
«ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ»
ΑΘΗΝΑ ΛΥΓΝΟΥ
Δημοτική Σύμβουλος Γλυφάδας
αφήστε ένα σχόλιο