Κάθε άνθρωπος, σε κάποιο σημείο της ζωής του, έχει βρεθεί μπροστά στο δίλημμα αναφορικά με το δρόμο τον οποίο καλείται να επιλέξει. Το δρόμο του «πρέπει»; Ή το δρόμο του «θέλω»; Ερωτήματα όπως, ποιος δρόμος θα του βγει σε καλό, ποια κατεύθυνση θα τον κάνει ευτυχισμένο, ποια απόφαση θα εναρμονιστεί καλύτερα με τον κοινωνικό του περίγυρο, είναι συχνά και δικαιολογημένα, καθώς κάθε επιλογή πάντα έχει κεκτημένα και απώλειες.
Παρόλα αυτά, είναι αμφίβολο το αν σκέφτεται κανείς τι είναι πραγματικά καλύτερο για αυτόν από άποψη ψυχολογική. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, τις περισσότερες φορές η ψυχή να μπαίνει σε δεύτερη μοίρα και να λαμβάνεται υπόψη μετά τις συνέπειες που έχει επάνω της μια επιπόλαιη επιλογή. Κ αυτό γίνεται κυρίως γιατί η κοινωνία, έτσι όπως νοείται σήμερα, είναι γεμάτη κανόνες και ηθικές επιταγές, πιέζοντας όλο και περισσότερο τους ανθρώπους που την περιβάλλουν. Την κοινωνία όμως ποιος την απαρτίζει; Η απάντηση είναι, εμείς οι ίδιοι.
Ας πάρουμε ως παράδειγμα ένα από τα άτυπα αλλά συνηθισμένα πρέπει που υπάρχουν έντονα γύρω μας και κυριεύουν τους περισσότερους από εμάς. «Πρέπει όλοι να είναι καλοί μαθητές και αργότερα πρέπει όλοι να σπουδάσουν, τώρα πια είναι σχεδόν απαραίτητος και ο μεταπτυχιακός τίτλος για να θεωρείται κανείς μορφωμένος και να έχει κύρος». Έχουμε σκεφτεί ποτέ, πόσο έντονα μας κατακλύζει αυτός ο κανόνας; Ενοχές, πίεση, άγχος, πανικός και μια απεγνωσμένη κραυγή, για να κατακτήσουμε ένα τίτλο, μία υπόσταση, ένα κύρος, μέσα σε αυτή την τόσο επικριτική κοινωνία. Λες και παλιότερα, οι άνθρωποι δεν είχαν ταυτότητα χωρίς μόρφωση, ή λες και με τους τίτλους και τα πτυχία, ο άνθρωπος παύει να έχει αρνητικές πλευρές.
Φυσικά, δεν αναιρούνται όλα τα θετικά που χαρίζει η παιδεία και η μόρφωση, καθώς αυτά είναι αδιαμφισβήτητα από όλους και δε μπορούν να δεχθούν κανενός είδους επίκριση. Αλλά , η μόρφωση δεν είναι πανάκεια. Δεν λύνει όλα τα προβλήματα. Και επανερχόμενοι στο θέμα του άρθρου, ο κάθε άνθρωπος, καλό είναι να επιλέγει συνειδητά το δρόμο του, μετρώντας πάνω από όλα τη ψυχική του δύναμη και θέληση. Αψηφώντας τα όρια και τις οδηγίες του κοινωνικού ακόμη και του οικογενειακού περιγύρου. Δεν έχουν όλοι την ίδια δύναμη, την ίδια ιδιοσυγκρασία, τα ίδια όνειρα και τις ίδιες αντοχές.
Τέλος, ο καθένας χρήζει να θυμάται πως είναι κύριος του εαυτού του και μόνο και, ακόμη και αν μια επιλογή βγει μακροπρόθεσμα με αρνητικές συνέπειες, θα ξέρει τουλάχιστον πως όπως η επιλογή ήταν δική του, έτσι και οι ευθύνες των συνεπειών βαραίνουν μόνο τον ίδιο και με αυτό τον τρόπο θα το αντιμετωπίζει ο ίδιος, χωρίς να ρίχνει τις ευθύνες σε γονείς, φίλους, σύντροφο, κοινωνία, περιβάλλον. Δεν είναι πάντα κακό το λάθος, ούτε πάντα καλό το σωστό. «Η επιθυμία της ψυχής μετράει για την ευτυχία» (Freud).
Κουρτίδου Μαρία, ψυχολόγος, mariakourtid@hotmail.com
αφήστε ένα σχόλιο